23 maart 2015

Liselotte Roll - Bittere zonde

Teveel vuile handen !
 
 
'Als ze had geweten wat er met hem in Argentinië was gebeurd,
dan hadden ze niet onbekommerd kunnen samenleven.'

Net als Tove Alsterdal met Geef me je hand, heeft ook Liselotte Roll een misdaadboek afgeleverd dat zijn inspiratie vond in de gruwelpraktijken van de Argentijnse junta eind jaren '70. In Bittere zonde laat Roll een slachtoffer en een medeplichtige van het generaalsregime verder leven in Zweden. De ene is op de vlucht voor zijn nachtmerries, de andere voor gerechtelijke vervolgingen. Wanneer Carlos Fernandez in een Zweedse winkel zijn beul herkent, is het tijd om oude rekeningen te vereffenen.

Als inspecteur Magnus Kalo in die periode de dader van de doodgemartelde Erik Berggren zoekt, wijst het spoor naar een verkrachtingszaak die plaatsvond tijdens diezelfde Argentijnse dictatuur. Dankzij de samenwerking met de politie van Buenos Aires duikt er een verdachte op. Maar heeft deze Pedro Estrabou er belang bij om het gezin van Magnus te terroriseren? Hij is niet de enige met vuile handen in dit plot.

Martelkamers in Santa Fe tijdens de Videla-dictatuur
© Pablo D. Flores
Waar Tove Alsterdal haar intrige volstouwt met achtergrondinformatie, uitleggerigheid, diverse hoofdpersonen en -lijnen om nog maar te zwijgen van de zijpaden en nevenkarakters (en dus geen tijd heeft om alles uit te werken), valt het verhaal van Bittere zonde te dun uit. Als je, zoals Liselotte Roll, een tijdje bij een Argentijnse familie gelogeerd hebt en er geconfronteerd werd met de gevolgen van de staatsterreur, dan mag je als lezer meer verwachten dan wat oppervlakkige informatie over akelige dromen en slachtoffers die verdoofd maar levend uit vliegtuigen in zee werden geworpen. Wie iets, hoe weinig ook, weet over de praktijken van de junta, heeft het beeld van die vallende mensen op het netvlies. Veel verder dan dit reikt ook de achtergrondstoffering niet. Die kun je dus alleen maar pover noemen.

Met de stijl van deze auteur is het niet veel beter gesteld. Terwijl je sommige van haar collega's zou willen smeken om af en toe een metafoor te gebruiken, past zij deze techniek wel toe. Maar... het is een verraderlijke als je hem niet beheerst. Dan creëer je ongeloofwaardige beelden zoals 'de lavastroom van zijn woede'. Als een middelbare scholier deze uitschuiver maakt, haalt zijn leraar de rode pen boven. Nog teleurstellender is het simplisme waarmee ze schrijft. Observaties, beschouwingen, dialogen... ze lijden allemaal aan een te grote eenvoud:
'Hij klemde zijn kaken op elkaar en keek nijdig door het raam van het ziekenhuis.'
'Ineens leken koude handen haar bij de strot te grijpen en kreeg ze bijna geen adem meer.'
(over de eerste sneeuwbuien) 'Die bezorgden haar een geluksgevoel: er was iets nieuws op komst.'
Dit neigt naar kinderlijkheid.


Plaza de Mayo in Buenos Aires,
waar de moeders van de vermoorde slachtoffers jarenlang betoogden.
© seretide
Wie de intrige samenvat, komt bijna zeker tot de conclusie dat het een goed bedacht verhaal is. Maar 'bedacht' is nog niet 'opgeschreven'. Bittere zonde is een kabbelende vertelling, een soort oppervlaktewater zonder verraderlijke onderstroom. Liselotte Roll slaagt er niet in om leven te blazen in haar woorden. Daardoor blijven de personages kleurloos, de situaties weinig prikkelend en de ideeën saai. Bovendien weet je soms meer dan de speurders en ook dat is een verspeelde kans.  

Dit debuut is vooral té gewoon om onderhoudend te zijn. Om de misdaadlezer van nu te verleiden zul je je kop echt boven het maaiveld moeten uitsteken! Of Liselotte Roll dat kan, is hoogst twijfelachtig!

Quotering: **½

Uitgegeven bij De Geus - 2015

De boeken van Liselotte Roll