13 oktober 2016

Fikry El Azzouzi - Alleen zij

De jacht op een sprookje !
 
 
'Sommige woorden kun je niet relativeren.'

In Fikry El Azzouzi's nieuwste roman voel je je meteen thuis! Tenminste, als je z'n vorige, Drarrie in de nacht, gelezen hebt. De laconieke dialogen, de tragi-komische blik op het leven, en zelfs de dolende jongeren die nu wat ouder zijn geworden maar nog altijd een iets te volle ervaringsrugzak met zich meedragen, komen voorbij. Ayoub, de drarrie met de beschouwende geest, krijgt in Alleen zij, een hoofdrol die hij deelt met zijn vriendin Eva. De intelligente, laag opgeleide Ayoub met een dubbele culturele achtergrond en zijn partner, de journaliste met de witte sproetenhuid kiezen, na een korte aarzeling, resoluut voor elkaar. Heeft zo'n niet voor de hand liggende relatie kans op slagen? En, bij uitbreiding, hoe verhouden de gemeenschappen waartoe beiden behoren zich tot elkaar? Ratio en geweten worden bij Fikry El Azzouzi altijd in vraag gesteld.

Naast alle aandacht voor cliché-denken en de angst voor wat anders is, is dit vooral een verhaal over hoop, vertrouwen zelfs. De jonge generatie lijkt zich gesettleld te hebben in de nieuwe maatschappij. Ayoub is een Europese moslim die zich niet stoort aan het wijnglas waar zijn vrouw aan nipt en het, net als andere 21ste-eeuwse mannen, bijna ok vindt dat Eva meer verdient dan hij. En zij voert een gevecht met zijn geslotenheid en onzekerheid die wel eens tot een driftbui of een vlucht leiden. Maar zo'n kortsluiting komt in de beste huwelijken voor. Prima, toch, zo'n stel...ware het niet dat individuen de kaatsbal van de geschiedenis kunnen worden. In de boze buitenwereld misbruiken valse moslims hun geloof en wrijven de Le Pens, de Wildersen en de De Winters zich de handen warm.

Het onafwendbare gebeurt. De doos van Pandora schiet met een knal open. Dan sterft de lach in je keel. Daar kan geen suikerwafel, groen sparretje met vanillegeur of wormstekelige dadel tegen op. Boeken waar je ongemakkelijk van wordt, zijn boeken die ertoe doen!

© Bhakti Henna
Ondanks zijn wrevel aan het adres van de goddeloze mei '68-ers is bij Fikry El Azzouzi de verbeelding aan de macht. Deze Waaslandse auteur met wortels in de Rif is een dromende en piekerende speelvogel die zijn knie schaaft aan de kortzichtigheid van zijn medemensen. In zijn gezelschap verveel je je geen nanoseconde. Samen met deze rasverteller peddel je door de stroomversnellingen van een wildwaterrivier. En af en toe strand je op een zandbank.

Dit beeld sluit naadloos aan bij woelwater Dolf Jansen, de hyperintelligente, maatschappelijk betrokken en pijnlijk scherpe Nederlandse cabaratier. Zijn meest recente show draait rond het thema 'ergens bijhoren'. Bovendien heeft ook hij, dankzij zijn Ierse moeder, een meerlagige identiteit. Met hier en daar een aanpassing zou je Alleen zij in zijn mond kunnen leggen. 'Ergens bijhoren' biedt rust en veiligheid, krikt zelfs je gevoel van eigenwaarde op. Romanschrijver én theaterauteur Fikry El Azzouzi hoort bij de traditie van het Nederlandse geëngageerde cabaret en daar mag hij trots op zijn!     

Als het doek over Ayoub en Eva valt, blijft het nog lang donker en stil in de zaal. Woorden zijn daden!


Quotering: ****½

Uitgegeven bij Vrijdag - 2016