Linda Jansma - Verbroken

Het dunne laagje dat beschaving heet !

 

 

'Ik heb geen keus,' zegt ze.

'Er is altijd een keus.'

Lezers gaan van boek naar boek en nemen de ideeën mee die schrijvers hen hebben aangereikt. Op dit moment klinken de autobiografische beschouwingen van Henning Mankell in het pas verschenen Drijfzand nog na... Daarin stelt hij dat de term 'beschaving' vaak een dekmantel is voor het plegen van misdaden. Je kunt daarbij denken aan het oude Griekenland (waar de democratie werd uitgevonden) dat een slavenstaat was, aan de onderdrukking in overzeese kolonies of aan het morele gelijk dat een terreurgroep als IS claimt.

Dat laatste voorbeeld is de schakel met de nieuwste thriller van Linda Jansma. In Verbroken voert ze personages op die tegen de achtergrond van moslimextremisme tot het uiterste gaan. Centrale figuur, Mara, is een ethische hacker, iemand die met de toestemming van netwerkeigenaars op zoek gaat naar zwakke plekken in hun systemen. Wanneer ze een opdracht uitvoert voor de Dutch Broadcasting Group en vaststelt dat er iemand van daaruit ingebroken heeft in het communicatieweb van de Rotterdamse haven, slaat de schrik haar om het hart. Veel tijd om de criminele daad aan te kaarten krijgt ze niet. Omdat haar tegenspeler een hoogbegaafde inbreker is, wordt ze vrijwel meteen met de rug tegen de muur geplaatst. Zijn entourage weet bovendien haar allerzwakste plek te vinden. Ze lijkt te moeten buigen voor een overmacht die haar voor een zéér immorele kar probeert te spannen. En toch heeft ze een keuze, zij het een bijna onmogelijke. Mara moet kiezen tussen de levens van haar kinderen en die van duizenden medemensen. Gesteund door haar schaakmaatje Rudy zal ze proberen om een meesterzet te plaatsen.

© Dagmar D'Surreal

In Verbroken maakt de schrijfster gebruik van elementen uit de actualiteit: radicalisering uit frustratie en de behoefte om bij een groep te horen die je gevoel voor eigenwaarde voedt, gedragsveranderingen binnen een religieus-gemengd huwelijk, slachtoffers van Westerse militaire interventies die ons de rekening presenteren...

Twee sterke maar diep gekwetste vrouwen komen lijnrecht tegenover elkaar te staan. Hoewel de Nederlandse met de Hebreeuwse naam Mara en de Nederlands-Iraakse Imara de oorsprong van hun namen en daarmee een stuk van hun geschiedenis delen, hebben internationale ontwikkelingen de bruggen tussen hen opgeblazen. Individuen zijn vaak de speelbal van machten waar ze geen enkele vat op hebben. Dan wordt het politieke persoonlijk en het persoonlijke politiek. Maar zijn mensen ook in staat om vicieuze cirkels van geweld te doorbreken? 


© Sarah

Verbroken is een verhaal over pijn en onmacht, over vooroordelen en simplistisch denken, over al dan niet toegeven aan wraakgevoelens, over keuzes en lotsbestemming, over de betekenis van 'hard' en 'zwak' en god als verzinsel of houvast. Het krachtige motto 'All that is necessary for the triumph of evil is that good men do nothing', zet je aan tot nadenken en laat je in gedachten de plaats van Mara innemen. Maar net omdat er zoveel uitdagende stof in zit, blijf je een beetje op je honger zitten. De auteur heeft er duidelijk voor gekozen om vaart te laten primeren op verdieping. Vooral het langs elkaar heen schuren van Mara en Imara, wat hen scheidt en verbindt, het spiegelen van grote ontwikkelingen in het hoofd van kleine mensen, had tot meer literatuur kunnen leiden!

Anderzijds toont Verbroken aan dat Henning Mankell niet altijd gelijk heeft. Op één van de pagina's van Drijfzand zegt hij dat 'kennis goed is voor je nachtrust'. Zowel wat de invalshoek als de spanning betreft, spreekt Linda Jansma hem resoluut tegen.


Quotering: ***½

Uigegeven bij De Crime Compagnie - 2015

De boeken van Linda Jansma