Een dorp zo groot als het leven !
'...ik kan niet zeggen wat het hardst brandt op de huid:
zonnestralen of mensenblikken.'
In dorpen kan het leven lang verstarren maar het kan er ook plots gaan spoken. Onder het West-Vlaamse Woesten van het fin de siècle legt de tijd meer dan één clusterbom. Het is een gemeenschap met standsverschillen, seizoenarbeiders en jaarmarkten waar vechtersjassen en circusartiesten om beurten de aandacht opeisen. Als Elisabeth, de mooie dochter van de smid, de kans krijgt om een huisarts te trouwen, aarzelt ze misschien heel even maar niet lang want: 'Ze wilde weg van de zware grond die je...naar zich toe zoog alsof de zwaartekracht zijn werk hier niet naar behoren deed.' Ontsnappen blijkt achteraf niet zo simpel te zijn.
Wanneer hun tweeling wordt geboren tuimelt Elisabeths geluk in een valkuil. De ene jongen erft haar schoonheid en de andere is zo mismaakt dat hij de spotprent van het dorp wordt. Van dan af bestaat er voor vader Guillaume slechts één kind, de verminkte krijgt niet eens naam. Terwijl de arts zich lusteloos in de drank stort, voedt Elisabeth zich met de geestelijke bagage die mijnheer Funke, een Duitse inwijkeling, trouw met haar deelt. In de aanloop naar de Eerste Wereldoorlog raken ouders en kinderen steeds meer op drift. Als de modder uit de loopgraven spat, blijkt, dat wat stuk is, nog altijd meer stuk kan gaan.
(Toneel)schrijver Kris van Steenberge laat zijn karakters op een tastbare en imponerende manier hun identiteit uitdragen. Zo is er Guillaume, de hoog functionerende autist met de bijbehorende tunnelvisie en emotionele armoede. Hoewel zijn handicap veel bedreigender is dan die van zijn zoon, Nameloos, wordt hij door de dorpelingen gerespecteerd. De monddode kreupele, daarentegen, wordt beschimpt. Hoe goed de auteur deze psychische stoornis kent, blijkt onder meer uit het 'gekopieerde' gedrag van de arts. Als het tijd wordt om Elisabeth te kussen of haar, wat later, ten huwelijk te vragen, doet hij precies wat volgens zijn vriend Rosten moet gebeuren. Tot reflecties over gevoelens en warmte in het eigen hart zijn autisten niet in staat! Die lacunes maken van Guillaume een uiterst geloofwaardig personage. Dat laatste geldt ook voor zijn vrouw die met de wreedste kanten van het leven geconfronteerd wordt maar toch een stille kracht in zichzelf behoudt. En de tweeling leert ons niet te vertrouwen op eerste indrukken. Wie van hen beiden is slim en wie (vrij) dom? Wat is schoonheid? Zelfs de nevenpersonages zijn met fotografische precisie scherp gesteld.
 |
282 Franse gesneuvelden op de 'carré militaire' van Woesten
In West-Vlaanderen is de Grote Oorlog nadrukkelijk aanwezig!
© DirkVE
|
- '(Nameloos) moet leren houden van spiegels ook al is zijn moeder minstens zo mooi als haar spiegelbeeld.'
- 'Ze snapte plots waarom de gevel van mijnheer de burgemeester zo wit gekalkt was dat het zonlicht zichzelf haast pijn deed.'
- 'Vooral de tralies verleren gekooide vogels het vliegen.'
...
Deze stylist heeft een zachte hand die hard kan slaan!
'Woesten' is een noodlotsdrama, een klassieke vertelling die, zoals het een groot auteur past, met geheel nieuwe klanken en kleuren wordt uitgerust. Conform de tijd waarin het scenario zich afspeelt, oogt dit boek als een hedendaagse versie van een 19de eeuwse Franse of Russische roman en gooit, omwille van de heftige aanvaringen tussen de antagonisten, tegelijkertijd een lijntje uit naar de Griekse tragedieschrijvers uit de Oudheid.
Deze debuterende gigant heeft een eindeloos inlevings- en voorstellingsvermogen. Wat zijn pen aanraakt is meteen grote-prijzen-materiaal!
Quotering: *****
Uitgegeven bij Vrijdag - 2013
