10 december 2016

Gillian Flynn - Gone girl - Verloren vrouw

Woest op je fictieve alter ego ! 
 
 
'Ik vind het leuk een vrouw met landmijnen te zijn.'
 
Je zult maar Amy heten en het meekrijgen in je opvoeding: ouders die een succesboek schrijven dat Amazing Amy als titel heeft. Dan draag je voor de rest van je leven de zo goed als perfecte hoofdpersoon als een spiegel met je mee. Mensen die de echte Amy ontmoeten vinden haar charmant maar wie een vriendschappelijke of intieme relatie met haar aanknoopt, schrikt zich wezenloos bij het ontdekken van haar donkere kant. Omdat 'amazing zijn' niet vol te houden is, wacht haar man Nick op hun vijfde huwelijksverjaardag een smakeloze verrassing: zijn vrouw is verdwenen en heeft er alles aan gedaan om hem bij politie en publiek verdacht te maken.
 
Hoewel Gone girl is opgezet als een 450 bladzijden lange zoektocht naar de waarheid die doorkruist wordt door tal van leugens, heeft Gillian Flynn ook aandacht voor maatschappelijke achtergronden. Aan de boorden van de Mississippi staan talloze bordjes met 'TE KOOP' en hangen werklozen rond in het ter ziele gegane shopping center. Maar ook in New York, waar het stel vandaan komt, heeft de crisis zwaar toegeslagen. Door het krimpen van de tijdschriftenbranche hebben Nick en Amy hun baan verloren. Een jaar of vier voor de verkiezingen tekende Flynn dus het klimaat dat tot de overwinning van Donald Trump heeft geleid.
 
© Stannered
Een tweede vorm van maatschappijkritiek richt zich op de commerciële media die - kassa, kassa - het niet zo nauw nemen met journalistieke ethiek en op de sentimenten van hun kijkers spelen. De schrijfster noemt hen 'jachthonden'. Als je daarbij bedenkt dat er in de US een juryrechtspraak bestaat, krijgt de beïnvloeding door de pers een hallucinant karakter. 'Vierentwintig uur per dag TV, internet, de hele wereld is de rechtbank', zo kun je lezen. Voor de verdachte geldt dat het lang niet altijd mogelijk is om je onschuld te bewijzen.
 
Maar in fictie gaat het in de eerste plaats om de personages en hun wisselwerking met de omstandigheden. En met de geloofwaardigheid van de manipulatieve, dwangneurotische Amy en de emotioneel beschadigde Nick is er niets fout. Toch missen ze de kracht die invoelbaarheid opwekt bij de lezer. Het zijn beredeneerde individuen. Dat super-rationele bepaalt trouwens de sfeer in het hele boek. Het is één groot denkspel dat bovendien té vol is gestouwd met feitenmateriaal. Er is een teveel aan leugens, aan echte of vermeende sporen, aan muizenissen... Op deze manier ontaardt het relationele kluwen in een drammerig verhaal. De zorg van deze intelligente auteur die de lezer ononderbroken wil bezighouden, pakt verkeerd uit. Bedolven worden onder een lawine levert geen page turner op. Less is more, moet je dan zeggen. Wie dat principe perfect toepast en bovendien geest en gedrag veel beter verliteratuurt, is BA Paris. Haar debuut Achter gesloten deuren is een schoolvoorbeeld voor alle andere bedenkers van psychologische thrillers!
 

Quotering: ***

Uitgegeven bij de Boekerij - 2012 & 2016 (midprice)