Parker Bilal - Moord in de oase

Een diepvrieskist in de woestijn !

 

 

'Ze had niets te verliezen en net als zoveel jonge meisjes

droomde ze alleen maar van de lichten van de grote stad.'

 

Sinds de in Caïro opererende detective Makana de dood van zijn dochter niet heeft kunnen voorkomen, wordt hij gedreven door schuldgevoelens. Wanneer een levend verbrand meisje zijn pad kruist bijt hij zich, met gevaar voor zijn eigen hachje, in de zaak vast. Een vaag spoor leidt naar het woestijnstadje Siwa, een weg-van-de-wereld-plaatsje waar lokale wetten heersen. 'Hier handelen we onze dingen op onze eigen manier af', prent brigadier Hamama de speurder in. Hoewel Makana in de plaatselijke dokter een zielsverwant vindt, is het van meet af aan duidelijk dat de notabelen er alles aan zullen doen om delicate potjes bedekt te houden en zo hun privileges te vrijwaren. Maar iemand stuurt die plannen in de war. De illusie van 'een stadje waar nooit iets gebeurt' wordt ontkracht door enkele moorden. Wie zou het gemunt hebben op onschuldige burgers en op de kadi, het morele gezag van Siwa?

                          

Naast een onderhoudend, hecht gecomponeerd verhaal is Moord in de oase vooral het portret van een samenleving. De 'pokdalige muren', 'afbrokkelende pilaren' en onwillige ventilatorschakelaars van het politiebureau staan symbool voor een niet-functionerende staat. En waar een machtsvacuüm is, gedijt willekeur. Wie een uniform en een wapen draagt, kan intimideren, opsluiten en doden. Die overmacht kan bovendien lucratieve zaakjes opleveren. Maar ook rechters en advocaten worden in dit boek met de vinger gewezen. In een maatschappij waar grilligheid en corruptie de plaats van beleid innemen, blijft wie arm is altijd arm en het establishment arrogant. Bovendien zorgt dit wetteloze systeem voor bitterheid, wantrouwen, zelfs voor paranoia. 'De enige grens is die tussen jouzelf en de Heer', zo klinkt het credo van één van de oasebewoners. De Almachtige kun je niet omkopen! 

Het oude stadsgedeelte van Siwa,
net als de oasebewoners aan zijn lot overgelaten...
© communitytimes.me

Een gesloten gemeenschap houdt kwalijke tradities in stand. Moord in de oase is een scherpe aanklacht tegen een patriarchaat dat misbruik maakt van vrouwen. 'Waarom moeten mannen altijd alles hebben wat ze zien?' vraagt één van de personages zich af. De jonge meisjes in dit verhaal worden onder de knoet gehouden, of erger, gebruikt en weggegooid. Maar Parker Bilals vrouwen zijn ook sterk, een positie die hen het middeleeuwse brandmerk 'heks' oplevert.

Dat deze auteur onder zijn echte naam, Jamal Mahjoub, zeven romans gepubliceerd heeft, merk je aan de literaire kwaliteit van zijn Makana-reeks. Hij speelt met zijn karakters, geeft hen, schijnbaar moeiteloos, diepgang, geloofwaardigheid en levendigheid mee. Hij creëert een universum waarin elk element een natuurlijke plek heeft. De ping-pongdialogen zijn uitdagend, de oneliners zo puntig als spijkers. Ook de couleur locale wordt niet vergeten: de ambachtslui in de volkswijken, de passagiers die 'de hele stad in de bagageruimte onder de bus wilden proppen', de uit dadels gedistilleerde alcohol die de hersens aantast, de niet-gemarkeerde kameelroutes die gebruikt worden door figuren die onder de radar willen blijven... Een klein minpuntje is wellicht het snel vastmaken van een aantal losse eindjes in de aanloop naar het slotakkoord. Even in de helderziende geest van de detective kruipen en alles is uitgeklaard!
 
De verstikkende sfeer in deze derde Makana heeft minder met de woestijn dan met de menselijke conditie te maken. Net als een Egyptische archeoloog opent Parker Bilal donkere kamers. Alleen vindt hij geen kostbaarheden maar vuile handen, politieke manipulatie, koehandel, xenofobie, onderdrukking, zelfs heilige oorlog. Zelden is de achtergrond van een thriller donkerder en wranger dan de intrige. Als je erin slaagt om dat achterplan perfect te integreren in je karakters, mag je je, in tegenstelling tot veel collega's, 'een literaire thrillerauteur' noemen. En een luie wereld kan altijd een maatschappelijke boodschap gebruiken!


Quotering: ****½

Uitgegeven bij De Geus - 2016