Het leven zoals het is !
'Niets was democratischer als talent.'
Uitgevers-redacteuren die schrijver worden, stellen zich kwetsbaar op. Van hen wordt zonder meer verwacht dat ze weten hoe je een romanidee op muziek zet. Toch is New Yorker Jonathan Galassi op zijn 66ste in het diepe gesprongen. Door te putten uit zijn eigen ervaringen en daar heel dicht bij te blijven, heeft hij inhoudelijk wel de veiligheidsgordel omgehouden.
Zijn hoofdpersonage, redacteur Paul Dukach, is de kroonprins van de succesuitgeverij Purcell & Stern. Paul heeft een groot hart voor de literatuur en haar beoefenaars. En hij is idolaat van Ida Perkens, de dichteres met de status van een diva, die door concurrent Impetus uitgegeven wordt. Wanneer de inmiddels bejaarde dame hem uitnodigt in haar Venetiaans palazzo en hem een kostbaar manuscript toevertrouwt, moet Paul confronterende keuzes maken en op eigen benen gaan staan. Ook Ida toont zich dan van een heel andere kant. De vrouw die door haar uitstraling en talent macht had over anderen, zelfs onweerstaanbaar aantrekkelijk was, blijkt een afhankelijke, verlangende en beschadigde kant te hebben.
 |
| © ecastro |
Rond deze plotlijn tekent Jonathan Galassi een gedetailleerd beeld van het milieu van uitgevers, auteurs, agenten, recensenten... Dat biedt vooral een inkijk in het menselijk tekort. Egotripperij, snobisme, grilligheid, het spuwen van venijn, geroddel en hypocrisie zijn de niet onverwachte ingrediënten. Charisma en onuitstaanbaarheid liggen in dit wereldje dicht bij elkaar. Hoewel de menselijke hoeken scherp kunnen zijn, wordt deze commedia del arte met laconieke liefde opgevoerd. In de coulissen ervan zie je een boekencultuur waarin verzorgd bind- en zetwerk de norm is, je de pest mag hebben aan e-readers en auteurs de ultieme bestaansreden zijn van uitgevers. Toch kondigen zich, melancholiek, nieuwe mores aan, een tijd waarin ‘de lezer’ ‘de eindgebruiker’ wordt genoemd en de schepper voor de e-tailer van veel minder belang is. Wie in dit debuut een sleutelverhaal wil zien, herkent misschien John dos Passos of Susan Sontag.
Maar we hadden het over een uitgever-redacteur die een roman schrijft. Dan is de vraag of Toen boeken nog boeken waren geslaagde fictie is. En dan moet je vaststellen dat Galassi’s camera niet tot in de ziel van zijn personages geraakt. Hij beschrijft en legt uit. Hij stelt zijn karakters voor en suggereert de ontwikkeling die ze doormaken. Nergens kruip je onder hun huid of word je deelgenoot van het gevecht dat ze met zichzelf en het leven voeren. Plotspelers horen zelf hun verhaal te vertellen. Zonder invoelbare impact is het best getekende milieu van bordkarton. Als Paul in het ware gelaat van Ida kijkt, is er even hoop maar meer dan een zwakke afspiegeling van hun zielenroerselen krijg je niet te zien. Deze auteur mist de verbeelding die van zijn ervaringen fictie kan maken. Trouwens, hoe geloofwaardig is Ida’s afkeer van het establishment waardoor ze zich een leven lang heeft laten fêteren?
 |
| © Linda Cronin |
Beschouwend is de auteur wel maar zijn reflecties zijn geen hoogvliegers. Tot de betere behoort:
‘…wat je deed met de inhoud van je eigen grabbelton van gunstige en ongunstige omstandigheden, dat was wat je onderscheidde van de rest.’
En ook:
‘Omdat het leven is zoals het is.’
Dit op het eerste gezicht clichématige statement blijkt bij nader inzien er een te zijn… dat je tot het einde van je dagen kan bezighouden!
In Toen boeken nog boeken waren toont deze ervaren debutant vooral aan hoe moeilijk het is om een roman te schrijven. Het is niet de structuur en het denkwerk die moeten komen bovendrijven. Aan het zweet van de schrijver heeft de zelfzuchtige lezer geen boodschap. Hem interesseert enkel de bloedsomloop van de personages!
Quotering: ***
Uitgegeven bij Atlas Contact – 2015
