Een speling van het lot !
'Die hoeft niet eens in een getto te zijn. Het getto zit in hem.'
Een moment, een situatie, een keuze. Of je links- of rechtsom gaat kan een immens verschil maken. Dat ervaart Chiara Ravello wanneer ze in het bezette Rome van '43 door het joodse getto loopt. In een opwelling haalt ze, met instemming van de moeder, een jongen uit de vrachtwagen die klaar staat om naar een vernietigingskamp te rijden. Aan kleine Daniele wordt niets gevraagd. Dat je een kind niet zo maar verkast, blijkt uit de jaren die volgen. Daniele lijdt aan een post-traumatische stoornis en vindt nooit zijn plek in de wereld. Chiara vecht tevergeefs om hem in het juiste spoor te houden. Toch is de liefde voor haar pleegzoon onaantastbaar.
Een diepmenselijk gegeven gekoppeld aan een intrigerende historische achtergrond, dat zou een beklijvend verhaal moeten opleveren. Helaas stel je snel na het veelbelovende begin vast dat het plot in mekaar zakt. Als je vanuit vier perspectieven vertelt maak je het jezelf bijzonder moeilijk, wellicht onmogelijk. Dat weet zelfs een doorsnee lezer, laat staan een letterkundige als deze auteur. Het verbaast dan ook geenszins dat Baily er niet in slaagt om de hoofdlijnen naar behoren uit te werken en op mekaar af te stemmen. Haar personages komen bovendien in deze gekunstelde vertelling nooit te leven. De schrijfster rekt hun bestaan onverantwoord lang tot ze alle 379 bladzijden gevuld heeft. Om dat doel te halen bedient ze zich van ellenlange passages over eten en drinken of een kat die een muis vangt. De saaie, oppervlakkige dialogen en de flarden maatschappelijke context leggen haar gebrek aan zeggingskracht bloot. Daarbij verraadt ze haar beperkte talent door belangrijke gebeurtenissen doodleuk uit de lucht te laten vallen.
Een diepmenselijk gegeven gekoppeld aan een intrigerende historische achtergrond, dat zou een beklijvend verhaal moeten opleveren. Helaas stel je snel na het veelbelovende begin vast dat het plot in mekaar zakt. Als je vanuit vier perspectieven vertelt maak je het jezelf bijzonder moeilijk, wellicht onmogelijk. Dat weet zelfs een doorsnee lezer, laat staan een letterkundige als deze auteur. Het verbaast dan ook geenszins dat Baily er niet in slaagt om de hoofdlijnen naar behoren uit te werken en op mekaar af te stemmen. Haar personages komen bovendien in deze gekunstelde vertelling nooit te leven. De schrijfster rekt hun bestaan onverantwoord lang tot ze alle 379 bladzijden gevuld heeft. Om dat doel te halen bedient ze zich van ellenlange passages over eten en drinken of een kat die een muis vangt. De saaie, oppervlakkige dialogen en de flarden maatschappelijke context leggen haar gebrek aan zeggingskracht bloot. Daarbij verraadt ze haar beperkte talent door belangrijke gebeurtenissen doodleuk uit de lucht te laten vallen.
 |
| Een Duitse tijgertank in Rome (1944) |
Wie een beetje belezen is weet schrijvers te noemen die dit genre wel in de vingers hebben. Elena Ferrante en Maria Duenas, bijvoorbeeld. Dichter bij huis heb je het vakmanschap van Simone van der Vlugt (Rode sneeuw in december). En doe je het iets minder goed dan deze toppers, dan heb je nog een heel aardig boek. Helaas is het verdict van Op een ochtend zwaar. Over een roman die als los zand aan mekaar hangt en bij de eerste windvlaag verstuift, ben je snel uitgepraat.
Quotering: **
Uitgegeven bij Ambo Anthos - 2016
