22 augustus 2016

Suzanne Brink - Grootser dan ik

De verleiding van de purple rain* !
 

'De mens is in wezen alleen.'

Grootser willen leven, jezelf overstijgen, welke tiener droomt daar niet van? Maar wie hoog vliegt kan ook diep vallen! Dat ondervindt Sara, een kind van gelovige, behoudsgezinde ouders dat opgroeit in een dorp onder Schiphol. In tegenstelling tot haar fantasieloze vader, die tuinder is, en haar benepen moeder, wil Sara als een ongeduldig piepkuiken uit de schaal breken en kunstenares worden. Op de academie en in het studentenhuis geeft ze zich over aan grensverleggende dagen en nachten. Ze is een hongerige jonge vrouw die haar kleinburgerlijke jeugd maar al te graag wil begraven. Charmante, sportieve Milan lijkt de geknipte grafdelver. Maar er is ook, en vooral, de creativiteit. 'Kunst is voor mij wat God voor jullie is', schrijft ze aan haar ouders. Het zijn de jaren '80, de tijd van Margaret Thatcher, Prince en de elektrische typemachine.

'Milan was een man om voor te vallen in de hoop dat je op tijd zou opstaan,' beseft ze. Toch renderen inzichten het best als je ze aan gedrag kunt koppelen. Omdat allerlei innerlijke krachten hun woordje meespreken, is dat niet eenvoudig. In haar pogingen om goedgekeurd te worden door de populaire Milan, gaat Sara flink over haar eigen grenzen en krijgt uiteindelijk een les in volwassen worden. Grootser willen leven is niet in elke betekenis een aanrader!

Een beeldend kunstenaar heeft een scherp oog. Die kijk heeft illustrator en auteur Suzanne Brink meegenomen naar haar romandebuut. En dat levert mooie stijlbeelden op:
'Theo was een korte Fries met dikke brillenglazen waarachter zijn ogen blauwe knikkers werden.'
'Als ze lachte vormden haar lippen een vierkante lijst.'
'...mijn kamer was de aankomsthal van Schiphol met lauwe koffie en ongemakkelijk draaien op een kunststof stoel terwijl de uren traag vergleden naar de zondagavond.'

© Dawn Hudson
Ook de schets van het studentenhuis en de academie is meer dan geslaagd. Het nachtelijk doorbomen en doorzakken, het geworstel met houtskool, compositie en koeien, het tekenen van de muziek van Prokofiev, de beeldhouwster die hout stroopt, het verschil tussen de nepkunstenaars en zij die het vuur voelen branden...trekken je een biotoop binnen die je voordien niet kende.  

Maar een roman is meer dan een milieustudie. Een fictieboek vraagt om een volgehouden spanningsboog en het toewerken naar een climax. Een coming-of-age-verhaal, zoals aangekondigd op de achterflap, vereist bovendien een innerlijk proces dat via schurende ervaringen leidt tot een scherper bewustzijn van de eigen identiteit. Aan die eye-opener kan het hoofdpersonage dan keuzes en daden verbinden. Op al deze punten blijft Grootser dan ik erg in gebreke. En omdat de psychologie niet uit de verf komt, krijg je als lezer geen echte band met de protagonist.

De bildungsroman is een boeiend maar geen makkelijk genre! Hoewel je in dit boek de intentie van de auteur ervaart, is Sara's zoektocht naar een plek in de wereld helaas te vrijblijvend en dus weinig overtuigend. Voor een doorleefde wrijving tussen mens en leven kun je wel bij Prince terecht!
 
* Purple rain is straattaal voor het ontsnappen aan de realiteit.


Quotering: **½

Uitgegeven bij Ambo Anthos - 2016