Marieke Groen - De andere familie Klein

Niet iedereen slaagt voor het ouderschapsexamen!

 

'Ze houdt niet van nieuwe verhalen,

die kunnen nog alle kanten uitgaan.'

 

Heel wat mensen zouden de klok van het leven graag wat trager willen zien tikken maar voor Amber, het jonge meisje uit De andere familie Klein, gaan de uren veel te traag. 'Tijd die verdwijnt als een konijn, dat is haar lievelingstijd', laat de schrijfster haar hoofdpersonage zeggen wanneer de tiener lang heeft staan turen naar de velden waarin konijnen verschijnen en weer verdwijnen. Vluchten is iets dat ze graag doet, zich verliezen in droombeelden over aanmonsteren op de grote vaart of een man ontmoeten die voor haar valt. De kans op een droomprins is klein want Amber is een meisje dat altijd overblijft. Of het gaat om een maatje, een broertje of ouders, alleen de kruimels van het bestaan lijken in haar schoot te vallen. 

Thuis heerst een kille treurigheid met een moeder die altijd vit en nooit zoent. Ook de grof gebekte, cynische vader is niet geschikt voor de rol die hij aanvaard heeft. De onderlinge communicatie loopt via huisregels die gerespecteerd of overtreden kunnen worden. Er hangt een sfeer van ingehouden adem en op eieren lopen, van geluidloos en hoorbaar gestraft worden. 'Ze doet een spelletje met zichzelf waarbij ze het zo lang mogelijk moet volhouden om de woorden 'papa' en 'mama' niet te zeggen'. Amber is een meid die altijd vecht tegen tranen en zichzelf, bij gebrek aan liefde, weerzinwekkend vindt.


Javaans beeldje
© Tropenmuseum

Toch is er ook een eiland van geborgenheid. Dat wordt bewoond door haar grootouders die laten zien dat liefhebben er erg gewoon kan uitzien: een vriendelijke gesprekstoon, de eeuwige puzzelboekjes van oma, opa die je meeneemt naar Schiphol, souvenirs van lang geleden - een oude scheepsklok, Javaanse kunst - die houvast geven... In de omgekeerde richting is liefde 'oma's wenkbrauwpotlood slijpen'. Maar niets is voor altijd. Als opa sterft wordt het familieplaatje herschikt. Dat betekent ook dat Amber, voor even, mag dromen van een ontsnappingsroute.

De andere familie Klein is een luchtig boek vol tragiek, een laconiek verhaal vol sluipende, psychische terreur. Een andere toonzetting is voor dit thema haast niet te bedenken. Marieke Groen heeft heel goed begrepen waar de grens ligt tussen aangrijpend en huilerig of pathetisch. Het is een kunst om beproefde invalshoeken, zoals eenzaamheid en je staande houden in een onrechtvaardige wereld, een fris jasje te geven. In deze opzet is de schrijfster beslist geslaagd. Net als je gelooft dat de ellende met humor te bezweren is, legt de auteur een strop om je keel. 

Bovendien kan ze voortreffelijk inzoomen op kleine scènes die een groter verhaal vertellen. Daarnaast zijn haar karakters gelaagd. De ouders hebben hun betere momenten. 'De moeder zegt wel eens wat een andere moeder zou kunnen zeggen.' En op schaarse ogenblikken laat de vader zijn treiterigheid varen en toont hij iets dat je bezorgdheid zou kunnen noemen. Zelfs de warme opa Klein heeft een euh... klein kantje. Ook Amber, het kind van wie de eigen ruimte niet gerespecteerd wordt, komt uitstekend uit de verf. Benieuwd of Marieke Groen een personage ook een voldragen innerlijke ontwikkeling kan meegeven. Dat is een nog iets grotere uitdaging. Toch is De andere familie Klein een betekenisvolle stap in haar schrijverschap!


Quotering: ***½

Uitgegeven bij Thomas Rap - 2015

De boeken van Marieke Groen