Leven is kiezen !
(Engelse editie)
'She was nobody here. ...it was rather that she was a ghost in this room,
in the streets on the way to work, on the shop floor.'
Ierland is nog niet zo lang een welvarend eiland. Door de aardappelziekte, die rond 1845 voor voedselschaarste zorgde, stierven meer dan een miljoen Ieren. Anderen vluchtten naar overzeese gebieden waar ze een nieuw leven probeerden op te bouwen. Ook in de afgelopen eeuw dreef er weinig vet op de Ierse soep. Het verbaast daarom niet dat Colm Toibin de naoorlogse migratie naar de VS tot zijn onderwerp heeft gemaakt in Brooklyn.
De family Lacey uit Enniscorthy wordt door de zoektocht naar werk uit elkaar gerukt. Terwijl de zonen één voor één naar Engeland zijn uitgeweken, dreigt ook de moeder-weduwe haar dochter Eilis te verliezen. Aangemoedigd door haar zus Rose, die dicht bij huis een kantoorbaan heeft, neemt Eilis aarzelend de boot naar de Verenigde Staten. Daar zal de geëmigreerde priester Flood haar helpen om te settelen. Zo vindt ze onderdak in het pension van de conservatieve Mrs. Kehoe waar verder nog een aantal wereldse, katachtige meiden een kamer hebben. Het simpele provinciekind Eilis heeft het er niet makkelijk. Met dank aan father Flood wordt ze winkelhulp in een keurige kledingzaak van Italiaanse inwijkelingen. Ook daar moet ze vechten om zich staande te houden. Heftige gevoelens van heimwee overweldigen haar. Al wandelend ziet ze een man voor haar overleden vader aan. De woonkamer van haar hospita associeert ze met haar moeders smaak. '...it was like the arrival of night if you new that you would never see anything in daylight again', zo benoemt ze haar gemoedstoestand.
Maar de personages van Colm Toibin zijn overlevers. En bij het verduren van hun lot krijgen ze steevast de hulp van reddende engelen. In Brooklyn zijn dat de priester en Tony, de meest liefhebbende boyfriend die Eilis zich kan dromen. Als hij zijn meisje meeneemt naar het stadion van de baseballende Dodgers, wordt ze een echte New Yorkse. Daarbij bijt ze zich met succes vast in haar studie boekhouden. Maar omdat rozige tijden niet eeuwig duren, komt er dramatisch nieuws uit Ierland en moet de migrante kiezen tussen oude en nieuwe wortels.
 |
| Giant's causeway Ierland © Scriptor |
Buiten zijn aandacht voor de zieleroerselen van zijn hoofdrolspeelster geeft Toibin ruimte aan elementen die de jaren '50 kenmerken: het chaperonnegedrag van de hospita en haar kleinzielige huisregels, de eerste Afro-Amerikaanse klanten in de betere winkels, de in zichzelf gekeerde en rouwende Holocaust-overlevenden, de sjofele Ierse gastarbeiders die tunnels en wegen bouwden en daarna in armoede vervielen, de opkomst van de nylon kousen en modieuzere badpakken...
Dat Nora Webster, de heldin van zijn meest recente boek, hier al kort geïntroduceerd wordt, is bovendien uiterst amusant!
Ook in deze roman blijft Toibin trouw aan thema's zoals familiebanden, het geworteld zijn in de geboortegrond en het bemoeizuchtige maar ook zorgende sociale netwerk. In het literaire spel van helder en hoogst subtiel zijn op een impliciete manier, herken je bovendien de stijl van deze auteur. Tussen de lijnen drijft zowel licht als duisternis. Als een verteller moet verleiden, dan is deze Ier een Don Juan.
Lees je deze schrijver in zijn moedertaal, dan komt zijn finesse nog beter tot uiting en trakteer je jezelf op een plek midden in zijn wereld. Colm Toibin, die de allerbeste slow motion-literatuur beoefent, bewijst ook met Brooklyn dat hij niet genoeg kan bewierookt worden!
Quotering: ****½
Uitgegeven bij Penguin Books - 2010
Geen opmerkingen:
Een reactie posten